su służy do przełączania kontekstu użytkownika w systemie Linux/Unix, zazwyczaj na konto administratora root lub innego wskazanego użytkownika. Może otworzyć interaktywną powłokę lub uruchomić pojedyncze polecenie z uprawnieniami docelowego konta.
Zastosowania: administracja systemem, wykonywanie zadań wymagających wyższych uprawnień, testowanie środowiska innego użytkownika.
Dostępność: wszystkie dystrybucje Linux, systemy Unix, macOS (z różnicami w opcjach).
su [opcje] [ użytkownik [ argumenty_polecenia ]]
Warianty wywołania: zmiana użytkownika i uruchomienie powłoki lub pojedynczego polecenia.
Najczęstsze opcje: -l/--login, -c, -s, -, --preserve-environment.
Parametr Opis użytkownikNazwa docelowego konta (domyślnie root). -l, --login lub -Pełna sesja logowania: czyści środowisko, ustawia katalog domowy i zmienne jak przy logowaniu. -c polecenieUruchamia tylko wskazane polecenie i kończy sesję. -s powłokaWybiera inną powłokę niż domyślna dla użytkownika. --preserve-environmentZachowuje bieżące zmienne środowiskowe zamiast ustawiania domyślnych.
# Zmiana użytkownika na root i uruchomienie powłoki logowania
# Wykonanie polecenia jako inny użytkownik
su jan -c ' ls -l /home/jan '
# Zmiana użytkownika i wybór innej powłoki
Wymaga podania hasła użytkownika docelowego, chyba że bieżący użytkownik jest root.
Użycie su może być logowane w /var/log/auth.log.
Różnice między su a sudo: sudo uruchamia pojedyncze polecenia z innym UID, su zmienia kontekst całej sesji.
Błąd / Komunikat Przyczyna Rozwiązanie su: Authentication failureNiepoprawne hasło lub brak uprawnień. Upewnij się, że wpisujesz właściwe hasło; sprawdź konfigurację /etc/pam.d/su i grupy uprawnień (np. wheel). su: user ... does not existNieistniejący użytkownik. Sprawdź listę użytkowników (getent passwd). Permission denied przy poleceniach po zmianie użytkownikaBrak uprawnień w systemie plików lub zasobach. Dostosuj prawa lub użyj właściwego konta.