printcap

printcap – baza/plik konfiguracyjny (zwykle /etc/printcap) używany przez systemy wydruku w stylu BSD (lpr/lpd, LPRng). Definiuje kolejki drukarek, ich aliasy, urządzenia, filtry, katalogi bufora i parametry pracy.
Konteksty użycia: klasyczne środowiska lpd/LPRng, integracje i zgodność narzędzi lpr, lpq, lprm. W systemach z CUPS plik printcap bywa automatycznie generowany (np. jako symlink/plik zgodności) dla narzędzi oczekujących formatu BSD.
Dostępność: systemy BSD (FreeBSD, OpenBSD, NetBSD), starsze/konserwatywne dystrybucje Linux (LPRng), a w nowoczesnych systemach – głównie jako warstwa zgodności obok CUPS.

Składnia

# Lokalizacja (typowo)
/etc/printcap

# Ogólna struktura wpisu (format termcap‑like; wartości rozdzielone dwukropkami):
Nazwa|alias1|alias2:\
    :klucz=wartość:\
    :inna#liczba:\
    :flaga: ...

# Przykład kontynuacji linii – backslash na końcu oznacza kontynuację w następnym wierszu.

Booleany: obecność :flaga: = włączone; :flaga@: = wyłączone/usuń.
Numeryczne: :klucz#123:.
Tekstowe: :klucz=wartość: (dwukropek w wartości należy escape’ować \:).
Kontynuacja linii znakiem \\ na końcu wiersza; komentarze zaczynają się od #.
Wpisy mogą dziedziczyć inne przez :tc=nazwa_bazowa: (template capabilities).

Parametry

Parametr	Opis
`lp`	Urządzenie lokalne (np. `/dev/lp0`, `/dev/usb/lp0`) lub rzadziej polecenie urządzenia.
`rm`	Nazwa hosta zdalnego serwera lpd (remote machine).
`rp`	Nazwa zdalnej kolejki na hoście `rm` (remote printer).
`sd`	Katalog bufora (spool directory), np. `/var/spool/lpd/nazwa`.
`lf`	Log błędów lpd dla tej kolejki (np. `/var/log/lpd-errs`).
`af`	Plik rozliczeń (accounting file) – rozmiar/strony wydruków.
`mx`	Maksymalny rozmiar pliku w bajtach (`#0` = bez limitu).
`if`	Input filter – filtr wejściowy (np. konwersja tekst→PS). Wykonywany dla zwykłych zadań.
`of`	Output filter – filtr wyjściowy (na poziomie urządzenia).
`df/gf/nf/tf/vf/...`	Filtry dla konkretnych typów danych (DVI, plot, ditroff, troff, raster itp.) – zależne od implementacji.
`pw`	Szerokość strony (znaki) do składania banera/tekstu.
`pl`	Długość strony (wiersze).
`fo`	Form feed on open – wyślij FF na otwarciu urządzenia.
`ff`	Ciąg znaków wysyłany jako form feed.
`rs`	Ogranicz zdalnych użytkowników (ścisła kontrola nazw; semantyka zależna od wdrożenia).
`sh`	Suppress header – nie drukuj banera/nagłówka.
`rw`	Otwórz urządzenie w trybie read-write (dla niektórych sterowników).
`br`	Prędkość portu szeregowego (baud rate), gdy `lp` wskazuje TTY.
`tc`	Dziedziczenie parametrów z innego wpisu (template capability).

Uwaga: Zestaw i znaczenie pól może się różnić między BSD, LPRng i wariantami dostępnymi w Linuksie/BusyBox. Zawsze weryfikuj w lokalnym man printcap.

Przykłady użycia

# 1) Lokalna drukarka równoległa/USB z filtrem wejściowym i brakiem limitu wielkości
lp|localprinter:\
    :lp=/dev/usb/lp0:sd=/var/spool/lpd/lp:mx#0:sh:\
    :lf=/var/log/lpd-errs:if=/usr/local/libexec/if-text:
# Użycie: lpr -P lp plik.txt

# 2) Zdalna kolejka na serwerze lpd
hp|hp_office:\
    :rm=printserver.lan:rp=HP_LaserJet:sd=/var/spool/lpd/hp:sh:\
    :lf=/var/log/lpd-errs:mx#0:
# Użycie: lpr -P hp dokument.pdf

# 3) Wspólna baza ustawień (tc=) + aliasy i rozliczanie
psbase:\
    :lf=/var/log/lpd-errs:mx#0:sh:
color|pscolor|Color_PS:\
    :tc=psbase:lp=/dev/usb/lp1:sd=/var/spool/lpd/color:\
    :af=/var/log/lp-account/color:if=/usr/local/libexec/if-ps:
# Użycie: lpq -P color ; lprm -P color JOBID

Uwagi

CUPS a printcap: W systemach z CUPS plik printcap bywa automatycznie tworzony (np. w /etc/printcap lub /run/cups/printcap) wyłącznie dla zgodności z narzędziami BSD. Edycja ręczna może być nadpisywana przez CUPS.
Uprawnienia i katalogi bufora: Upewnij się, że katalogi sd istnieją oraz mają właściwego właściciela/grupę (np. lp, daemon) i prawa. W LPRng pomocny bywa checkpc -f do tworzenia/poprawy struktur spoolera.
Filtry muszą być wykonywalne: Skrypty w if/of/... powinny mieć shebang, prawa +x i poprawne ścieżki do konwerterów (ghostscript, enscript, itp.).
Nazwy i aliasy: Pierwsza nazwa to główna kolejka, kolejne to aliasy (lpr -P alias). Warto unikać spacji i znaków specjalnych.
Dzielenie i czytelność: Używaj kontynuacji linii \\ oraz komentarzy #. Dwukropek w wartościach escape’uj \:.
Różnice implementacyjne: Niektóre pola (np. zestaw filtrów df/gf/nf/tf/vf) występują w klasycznych BSD; LPRng dodaje własne; BusyBox może mieć ograniczenia.

Najczęściej spotykane błędy i jak je naprawić

Błąd / Komunikat	Przyczyna	Rozwiązanie
`lpr: lp: unknown printer` / `unknown queue`	Brak wpisu lub zła nazwa kolejki	Zweryfikuj wpis w `/etc/printcap`, aliasy i literówki; odśwież/usługi `lpd`/CUPS.
`lpd: cannot create temp file` / brak uprawnień w `sd`	Złe prawa/właściciel katalogu bufora	Popraw właściciela (`chown -R lp:lp`) i prawa (`chmod 700/750`) w `sd`; uruchom `checkpc -f` (LPRng).
`filter exited with non-zero status`	Błąd w filtrze `if/of/...`	Sprawdź log `lf`, prawa `+x`, zależności (gs, a2ps/enscript), uruchom filtr ręcznie z testowym plikiem.
Brak wydruku, komunikat o offline	Złe `lp` (ścieżka urządzenia) lub problem sprzętowy	Zweryfikuj `/dev/usb/lp*`, udev, kable; dla sieci – sprawdź `rm/rp`, port 515/TCP i czy `lpd` na serwerze działa.
Odrzucenie zadań z powodu `mx`	Limit rozmiaru za niski	Ustaw `mx#0` (brak limitu) lub zwiększ wartość.
Dziedziczenie `tc` nie działa	Odwołanie do nieistniejącej bazy	Upewnij się, że wpis bazowy istnieje nad korzystającym i jest poprawny składniowo.

Linki i źródła

man printcap (BSD/LPRng) – opis formatu i pól.
LPRng – dokumentacja – szczegóły implementacji, narzędzia (checkpc).
FreeBSD printcap(5) – wariant BSD.
CUPS – zgodność z lpd/lpr – jak CUPS generuje printcap dla narzędzi BSD.