fsck

fsck (file system check) – program diagnostyczny służący do sprawdzania spójności i struktury systemu plików oraz do automatycznej naprawy błędów.
Obsługuje różne systemy plików (ext2/3/4, xfs, btrfs, vfat, ntfs – z użyciem odpowiednich narzędzi zależnych od typu).
Dostępny w większości systemów Unix/Linux, używany również przy uruchamianiu systemu po awarii lub zamontowaniu nośnika.

Składnia

fsck [opcje] [system_pliku | urządzenie]

Najczęściej wywoływane na urządzeniach blokowych typu /dev/sdXn.
Wywołuje konkretne narzędzia np. fsck.ext4, fsck.vfat, fsck.xfs na podstawie typu systemu plików.

Parametry

Parametr	Opis
`-A`	Sprawdź wszystkie systemy plików w `/etc/fstab`
`-C`	Pokaż pasek postępu (jeśli wspierany)
`-N`	Pokaż co by zostało wykonane (tryb suchy)
`-P`	W trybie `-A`: sprawdzaj systemy równolegle (gdy to możliwe)
`-R`	Pomiń rootfs (gdy `-A` w initramfs)
`-T`	Nie wyświetlaj banera nagłówka
`-V`	Pokaż szczegółowe informacje (verbose)
`-y`	Automatycznie odpowiadaj „yes” na pytania o naprawę błędów
`-n`	Nie wykonuj napraw (tylko analiza)

Przykłady użycia

# 1. Sprawdź system plików ext4 na partycji
sudo fsck /dev/sdb1

# 2. Sprawdź wszystkie systemy zdefiniowane w fstab
sudo fsck -A

# 3. Przeanalizuj partycję bez naprawy
sudo fsck -n /dev/sdc1

# 4. Wymuś automatyczną naprawę
sudo fsck -y /dev/sdd1

# 5. Symulacja działania bez wykonania (tryb suchy)
fsck -N -A

Pierwszy przykład to podstawowa analiza pojedynczej partycji.
Drugi przydaje się podczas uruchamiania systemu lub recovery.
Trzeci służy do bezpiecznej diagnostyki – bez zmian.
Czwarty wykonuje naprawę automatycznie bez interakcji.
Piąty pokazuje, co zostałoby wykonane (tryb testowy).

Uwagi

fsck nie powinno być uruchamiane na zamontowanym systemie plików – może doprowadzić do uszkodzeń.
W przypadku głównego systemu plików (rootfs) najlepiej użyć trybu awaryjnego lub nośnika Live.
Narzędzie nie obsługuje niektórych nowoczesnych systemów (np. btrfs), które mają własne komendy (btrfs check).
Dla systemu plików XFS należy użyć xfs_repair – fsck.xfs to tylko alias ostrzegający.
Warto regularnie uruchamiać fsck na nośnikach przenośnych i po awariach zasilania.

Najczęściej spotykane błędy i jak je naprawić

Błąd / Komunikat	Przyczyna	Rozwiązanie
`fsck: cannot continue, aborting`	System plików zamontowany	Odmontuj urządzenie lub uruchom system w trybie awaryjnym
`UNEXPECTED INCONSISTENCY`	Wykryto poważne uszkodzenie	Uruchom ponownie z opcją `-y` lub wykonaj kopię i napraw ręcznie
`fsck.xfs: XFS IS NOT SUPPORTED`	Próba użycia fsck na XFS	Użyj `xfs_repair` zamiast `fsck`
`Superblock invalid`	Uszkodzony główny superblok	Spróbuj użyć kopii zapasowej superbloku: `fsck -b <backup>`

Linki i źródła

man fsck – dokumentacja systemowa.
Debian Wiki – fsck – poradnik i wskazówki.
Arch Wiki – Filesystem maintenance – przewodnik konserwacji systemów plików.