fdformat

fdformat – program użytkowy do inicjowania nośnika w napędzie dyskietek poprzez nadanie mu struktury niskopoziomowej (ścieżki, sektory, gęstość) oraz opcjonalnej weryfikacji.
Obsługuje różne formaty: 1440 KB, 720 KB, 1200 KB, 360 KB i inne, zależnie od sprzętu i sterownika.
Dostępny w pakiecie util-linux (większość dystrybucji Linux) oraz w *BSD (warianty mogą się różnić).

Składnia

fdformat [opcje] URZĄDZENIE

URZĄDZENIE to zwykle /dev/fd0, /dev/fd1 lub aliasy (/dev/floppy/0).
Warianty obejmują formatowanie bez weryfikacji, wymuszenie konkretnej gęstości, tryb cichy.

Parametry

Parametr	Opis
`-n`	Nie wykonuj weryfikacji po zapisie (szybsze, ale mniej bezpieczne)
`-f <gęstość>`	Wymuś format (np. `1440`, `720`, `1200`, `360`) w KB
`-v`	Zawsze weryfikuj (domyślne zachowanie w wielu systemach)
`-q`	Tryb cichy – minimalne komunikaty
`--help`	Wyświetl pomoc i zakończ
`--version`	Informacja o wersji util-linux

Przykłady użycia

# Formatowanie dyskietki 1,44 MB z weryfikacją
fdformat /dev/fd0

# Wymuszenie formatu 720 KB i pominięcie weryfikacji
fdformat -f 720 -n /dev/fd0

# Formatowanie w tle w skrypcie z ograniczonymi komunikatami
fdformat -q /dev/fd1 &> /var/log/fdformat.log

Pierwszy przykład to standardowe przygotowanie popularnej dyskietki 3,5″ HD.
Drugi umożliwia przygotowanie nośnika DD (720 KB) na napędzie HD.
Trzeci wysyła wyjście do logu, co bywa przydatne w kopii zapasowej starszych maszyn.

Uwagi

fdformat wykonuje niskopoziomowe formatowanie; aby utworzyć system plików (np. FAT12) użyj potem mkfs.msdos lub mkfs.vfat.
Urządzenie musi być prawidłowo wykryte przez sterownik floppy (floppy.ko); wirtualne FDD w emulatorach mogą wymagać innych narzędzi.
Proces jest destrukcyjny – usuwa wszystkie dane.
Nie wszystkie nowoczesne komputery mają kontroler FDD; w laptopach USB‑FDD działać mogą tylko wybrane formaty.
Uprawnienia: zwykle wymaga root (sudo) ze względu na operacje surowe na urządzeniu blokowym.

Najczęściej spotykane błędy i jak je naprawić

Błąd / Komunikat	Przyczyna	Rozwiązanie
`ioctl(FDFMTEND): Input/output error`	Nie można zapisać lub zweryfikować sektora	Sprawdź nośnik pod kątem uszkodzeń; spróbuj `-n` aby pominąć weryfikację lub wymień dyskietkę
`Device busy`	Urządzenie zmontowane lub używane	Odmontuj (`umount /dev/fd0`) lub zamknij proces używający urządzenia
`Invalid argument`	Niezgodny format z napędem	Użyj `-f` z obsługiwaną gęstością lub sprawdź czy napęd obsługuje żądany format
`permission denied`	Brak uprawnień zapisu	Uruchom jako root lub dodaj do grupy `floppy`

Linki i źródła

man fdformat – oficjalna dokumentacja.
util‑linux project – repozytorium i wiki.
Arch Wiki – Floppy – przewodnik praktyczny.