exec

---

• exec – specjalny builtin specyfikacji POSIX pozwalający:

  • uruchomić wskazane polecenie w miejsce bieżącej powłoki (bez tworzenia procesu potomnego),
  • lub otworzyć/zamknąć/przekierować deskryptory plików w kontekście aktualnej powłoki (np. exec 3>plik).

• Stosowany w skryptach startowych, kontenerach (PID 1), demonyzacji procesów, zaawansowanych konstrukcjach przekierowań i optymalizacji (eliminacja forka).

• Dostępny w Bourne sh, Bash, Zsh, Dash, BusyBox, KornShell – składnia opcji (-c/-l/-a) może się różnić między implementacjami.

---

Składnia

# Zastąpienie procesu powłoki
exec [-cl] [-a argv0] [--] polecenie [argumenty]

# Zarządzanie deskryptorami (bez polecenia)
exec [przekierowania]

• Gdy polecenie nie jest podane, exec wpływa wyłącznie na deskryptory otwarte/zmienione w przekierowaniach.

• Opcje w Bash ≥ 4:

  • -c – czyści środowisko, pozostawiając zmienne z linii poleceń.
  • -l – ustawia pierwszy znak argv[0] na dash (-), tworząc tryb login.
  • -a argv0 – ustawia konkretną wartość argv[0] dla uruchamianego programu.

---

Parametry i przekierowania

Element	Opis
polecenie	Program lub funkcja powłoki zastępująca bieżący proces.
argumenty	Parametry przekazywane do nowego programu.
-c	Uruchom bez dziedziczenia środowiska (GNU/Bash).
-l	Symuluje login shell poprzez zmianę argv[0].
-a <nazwa>	Ustawia własne argv[0] (widoczne w ps).
n>plik, n<plik	Otwiera plik i przypisuje do deskryptora n.
n>&m, n<&m	Duplikuje deskryptor m na n.
n>&-, n<&-	Zamyka deskryptor n.

POSIX: Jedyną przenośną opcją jest brak opcji; -c, -l, -a to rozszerzenia Basha/Ksh.

---

Przykłady użycia

# 1. Replacing shell with python script (no extra PID)
exec python3 app.py   # po tym wierszu skrypt się nie wykonuje dalej

# 2. Uruchomienie procesu jako "login" i z niestandardową nazwą
exec -a "mydaemon" -l /usr/bin/someservice --foreground

# 3. Otwarcie pliku do odczytu i zapis pod FD 3
exec 3<>log.txt
echo "Start $(date)" >&3    # zapis przez fd 3
read -r firstline <&3       # odczyt z fd 3
exec 3>&-                   # zamknięcie

# 4. Przekierowanie stdout skryptu do pliku bez forka
exec >result.txt   # od tej linii wszystko trafia do result.txt
echo "Linia w pliku"

# 5. Daemonizacja – zamknięcie FD 0‑2 i przekierowanie do /dev/null
exec 0</dev/null 1>/dev/null 2>&1

---

Uwagi

• Brak powrotu: Po exec cmd kod skryptu dalej nie jest wykonywany – exec nie wraca, a kod wyjścia skryptu to kod wyjścia nowego programu.
• PID zachowany: Program startuje z tym samym PID co powłoka – kluczowe w initach i systemd ExecStart= z Type=forking.
• Przenośność FD: Numer deskryptora 3 i wyższe są zazwyczaj wolne, ale nie gwarantuje tego środowisko – sprawdź lsof -p $$.
• Alternatywy: Dla modyfikacji środowiska bez zamiany procesu użyj env VAR=... cmd.
• Bezpieczeństwo: Niewłaściwe zamknięcie FD może pozbawić programu stdout/stderr – przy debugowaniu użyj exec 2>debug.log zamiast pełnego przekierowania.

---

Najczęściej spotykane błędy i jak je naprawić

Błąd / Zachowanie	Przyczyna	Rozwiązanie
Skrypt “znika” po exec	Zamieniono powłokę, kolejne linie nie wykonują się	Przenieś kod przed exec lub uruchom polecenie bez exec.
command not found mimo poprawnej ścieżki	exec -c zeruje $PATH	Ustaw PATH= w tej samej linii lub unikaj -c.
Proces nie zapisuje logów	stdout/stderr przekierowane do /dev/null	Nie przekierowuj FD 1/2 lub użyj pliku logu.
exec: Bad file descriptor	Próba użycia zamkniętego FD	Zweryfikuj kolejność exec 3>&- oraz odwołań.

---

Linki i źródła

• Bash Reference Manual – exec – opis opcji Bash.
• POSIX specification – exec – zachowanie przenośne.
• Advanced Bash Scripting Guide – File descriptors – przykłady zaawansowanych przekierowań.