env

---

• env – program z pakietu coreutils (oraz standardu POSIX) umożliwiający wyświetlenie bieżącego środowiska lub uruchomienie komendy z tymczasowo zmodyfikowanymi zmiennymi.
• Stosowany do czyszczenia środowiska (-i), debugowania konfiguracji (env | sort), pisania przenośnych shebangów (#!/usr/bin/env python3) oraz w skryptach CI/CD do ustawiania parametrów przy wywołaniu.
• Dostępny w niemal wszystkich systemach Unix/Linux, macOS, BSD, BusyBox i jako narzędzie w MSYS/MinGW.

---

Składnia

env [opcje]                # wypisuje wszystkie zmienne środowiskowe

env [opcje] [VAR=wartość ...] [polecenie [arg ...]]

• Sekwencja VAR=wartość przed poleceniem ustawia/zmienia zmienną tylko na czas jego trwania.
• Jeśli nie podano polecenia, env wypisuje środowisko po uwzględnieniu zmian.

---

Parametry

Parametr	Opis
-i, --ignore-environment	Uruchamia z pustym środowiskiem, poza zmiennymi przekazanymi w linii poleceń.
-u <VAR>, --unset=<VAR>	Usuwa wskazaną zmienną z odziedziczonego środowiska.
-C <DIR>	Zmienia katalog roboczy przed uruchomieniem polecenia.
-0, --null	Wypisuje zmienne zakończone znakiem NUL zamiast \n (współpraca z xargs -0).
-S, --split-string=<STR>	Dzieli podany ciąg na zmienne i argumenty według reguł powłoki (GNU rozszerzenie).
--debug	Wyświetla szczegółowe komunikaty o przetwarzaniu (GNU).
--help	Krótka pomoc.
--version	Wersja programu.

---

Przykłady użycia

# 1. Wypisanie środowiska posortowanego alfabetycznie
env | sort

# 2. Uruchomienie komendy z tymczasową zmianą $PATH
env PATH="/opt/custom/bin:$PATH" mytool --version

# 3. Całkowicie czyste środowisko (tylko HOME i PATH)
env -i HOME="$HOME" PATH="/usr/bin" bash --noprofile

# 4. Usunięcie zmiennej DEBUG i uruchomienie testów
env -u DEBUG pytest -q

# 5. Shebang transportowy w skrypcie Pythona
#!/usr/bin/env python3
print("Hello portable world")

---

Uwagi

• Scope: Zmienne ustawione przez env VAR=... cmd obowiązują tylko w uruchamianym procesie i jego dzieciach – nie zmieniają bieżącej powłoki.
• Pusty environment: Opcja -i może złamać programy oczekujące HOME, USER, PATH; dodaj niezbędne zmienne ręcznie.
• Ścieżka shebang: #!/usr/bin/env <interpreter> znajduje interpreter według $PATH, zwiększając przenośność między systemami (np. python, node).
• Split‑string: env -S 'VAR=val cmd -o "arg with space"' pozwala uniknąć cytowania w złożonych wywołaniach (GNU ≥ 8.30).
• Bezpieczeństwo: Przy uruchamianiu zaufanych programów z nieznanych skryptów rozważ env -i aby wyeliminować wpływ złośliwych zmiennych (LD_PRELOAD, PYTHONPATH).

---

Najczęściej spotykane błędy i jak je naprawić

Błąd / Komunikat	Przyczyna	Rozwiązanie
env: 'cmd': No such file or directory	Komenda nieznaleziona w nowym $PATH	Dodaj poprawny PATH= lub użyj pełnej ścieżki.
Program nie działa pod -i	Brak kluczowych zmiennych (LANG, TERM)	Przekaż wymagane zmienne w linii poleceń.
Shebang /usr/bin/env python używa złej wersji	$PATH wskazuje inny interpreter	Ustaw wirtualne środowisko lub w shebang podaj python3.
Zmienne z `env	sortprzesłaniają wynikexport`	env pokazuje runtime środowiska, export – zmienne zadeklarowane w bieżącej powłoce	Do debugowania używaj obu poleceń.

---

Linki i źródła

• man env – oficjalna dokumentacja.
• GNU coreutils – env – pełny manual.
• POSIX spec – env – standard opisujący zachowanie.