enable

enable – builtin powłoki Bash służący do dynamicznego włączania lub wyłączania innych poleceń wbudowanych (built‑ins) oraz do nadpisywania ich nazw zewnętrznymi programami z $PATH.
Przydatny w skryptach wymagających przywrócenia oryginalnego zachowania polecenia (command, echo, test) albo całkowitego ukrycia ryzykownych komend (kill, source) w środowiskach ograniczonych.
Działa tylko w ramach bieżącej instancji powłoki lub subshella; zmiany nie są globalne dla systemu.

Składnia

enable [opcje]           # listowanie builtinów
enable [opcje] -n <cmd>  # wyłączenie built‑inu <cmd>
enable [opcje] <cmd>     # włączenie built‑inu <cmd>

Wywołane bez argumentów drukuje listę aktywnych builtinów.
Flaga -n przed nazwą cmd powoduje dezaktywację; brak -n – aktywację.

Parametry

Parametr	Opis
`-n`	Wyłącza wskazany builtin, pozwalając wywołać zewnętrzny program o tej samej nazwie.
`-f <plik>`	Ładuje builtin jako moduł `dynamic loading` (jeśli Bash skompilowany z `--enable‑plugin`).
`-d <cmd>`	Usuwa wcześniej załadowany moduł built‑inu.
`-s`	Wypisuje listę tylko w formacie nadającym się do ponownego `eval`.
`-p`	Poprzedza wynik słowem kluczowym `enable` – ułatwia eksport konfiguracji.
`-a`	Wypisuje wszystkie built‑iny, zarówno aktywne jak i wyłączone.
`-h`	Pomoc kontekstowa (`help enable`).

Uwaga: Opcje -f i -d są rzadko używane – wymagają modułów .so napisanych w C.

Przykłady użycia

# 1. Wyłączenie wbudowanego 'echo' i użycie /bin/echo
enable -n echo
/bin/echo "To jest echo z coreutils"

enable echo    # ponowne włączenie

# 2. Blokowanie 'rm' w ochronionym shellu (np. konto gościa)
enable -n rm
echo "alias rm='echo rm disabled'" >> /etc/profile.d/guest.sh

# 3. Lista wyłączonych built‑inów
enable -p -a | grep '^enable -n'

# 4. Załadowanie własnego built‑inu z modułu (Bash ≥4.0)
# gcc -fPIC -shared -o myprint.so myprint.c  # kompilacja C
enable -f ./myprint.so myprint
myprint "Hello from plugin"

# 5. Eksport aktualnej listy aktywnych builtinów do skryptu
enable -ps > builtin_state.sh   # później:  source builtin_state.sh

Uwagi

Scope: Wyłączenie built‑inu dotyczy tylko bieżącego procesu Bash; subshelle (bash -c, () ) dziedziczą stan w momencie forka.
Bezpieczeństwo: Można tymczasowo zablokować krytyczne polecenia w sesji powłoki (np. enable -n eval exec).
Alternatywy: command -p lub pełna ścieżka (/bin/echo) omija builtin bez globalnego enable -n.
Moduły dynamiczne: W praktyce rzadko spotykane poza demonstracjami; większość dystrybucji kompiluje Bash bez wsparcia pluginów.
Konflikty nazw: Jeśli istnieje alias o tej samej nazwie, kolejność rozstrzyga: alias → funkcja → builtin → zewnętrzny plik wykonywalny.

Najczęściej spotykane błędy i jak je naprawić

Błąd / Komunikat	Przyczyna	Rozwiązanie
`enable: echo: not a shell builtin`	Próba wyłączenia komendy, która nie jest builtin	Sprawdź `type -a echo`; upewnij się, że to wbudowane polecenie.
`enable: cannot open shared object file`	Nie udało się załadować modułu `.so`	Podaj poprawną ścieżkę, sprawdź `LD_LIBRARY_PATH`, zgodną architekturę.
`enable: too many arguments`	Użyto jednocześnie `-n` i `-f` lub wielu nazw	Wykonuj operacje na jednej komendzie naraz lub bez sprzecznych flag.
Zmiana nie działa w nowej sesji	`enable` działa lokalnie	Dodaj polecenia `enable` do `~/.bashrc` lub `/etc/profile`.

Linki i źródła

Bash Reference Manual – enable builtin – oficjalny opis.
[help enable] – wbudowana pomoc w Bash.
Advanced Bash‑Scripting Guide – rozdział o built‑inach i modulach.