dircolors

dircolors – program z pakietu GNU coreutils służący do konwersji bazy kolorów plików (np. /etc/DIR_COLORS) na odpowiednie polecenia powłoki ustawiające zmienną środowiskową LS_COLORS.
Pozwala dostosować schemat kolorowania dla takich narzędzi jak ls, dir, vdir, ułatwiając wizualne rozróżnianie typów plików i atrybutów (własność, uprawnienia, rozszerzenia).
Działa w trybie Bourne‑shell (-b, --sh) lub C‑shell (-c, --csh); może też wypisać wbudowaną bazę (-p, --print-database).

Składnia

dircolors [opcje] [plik_bazy]

Bez argumentów czyta /etc/DIR_COLORS lub domyślną wbudowaną konfigurację.
Wynik dołączyć do bieżącej sesji za pomocą eval "$(dircolors ...)".

Parametry

Parametr	Opis
`-b`, `--sh`, `--bourne-shell`	Generuje polecenia kompatybilne z Bourne shell (`export LS_COLORS=…`).
`-c`, `--csh`, `--c-shell`	Generuje polecenia dla C Shell (`setenv LS_COLORS …`).
`-p`, `--print-database`	Wypisuje wbudowaną bazę kolorów na stdout.
`-q`, `--quiet`, `--silent`	Tłumi komunikaty o błędach dotyczące brakujących plików.
`--help`	Wyświetla krótką pomoc.
`--version`	Wyświetla wersję programu.

Przykłady użycia

# 1. Załadowanie domyślnej bazy kolorów Bourne-shell
eval "$(dircolors -b)"

# 2. Użycie własnego pliku kolorów w ~/.dircolors
eval "$(dircolors -b ~/.dircolors)"

# 3. Podgląd wbudowanej bazy i zapis do pliku
mkdir -p ~/.config && dircolors -p > ~/.config/dircolors.base

# 4. Konfiguracja dla użytkowników C Shell
setenv LS_COLORS "`dircolors -c ~/.dircolors-custom`"

Uwagi

Zmienne środowiskowe: dircolors nie modyfikuje środowiska sam; generuje kod, który trzeba wykonać (eval).
Plik bazy: Składnia opiera się na parach KEY COLOR-CODE; można nadpisywać istniejące lub dodawać nowe rozszerzenia plików.
Kolor ANSI: Kody to sekwencje 0;31 (czerwony), 1;34 (pogrubiony niebieski) itp.; wartości są interpretowane przez ls --color.
Kompatybilność: Niektóre terminale wymagają odpowiednich wartości TERM; przy błędnym TERM kolory mogą nie działać.
Alternatywy: Narzędzia jak colorls czy exa korzystają z własnych schematów, ale mogą respektować LS_COLORS.

Najczęściej spotykane błędy i jak je naprawić

Błąd / Komunikat	Przyczyna	Rozwiązanie
`dircolors: cannot read ...`	Brak lub niewłaściwa ścieżka pliku bazy	Podaj poprawną ścieżkę lub stwórz plik z `dircolors -p`.
`LS_COLORS` nie działa	Brak `eval` lub nieodświeżone środowisko	Dodaj linijkę `eval "$(dircolors -b)"` do `~/.bashrc` i zaloguj ponownie.
Nieobsługiwane kolory w terminalu	`TERM` ustawione na `dumb` lub brak ANSI	Ustaw `TERM=xterm-256color` lub użyj odpowiedniego emulatora.
Zmienne rozszerzenia nie kolorują się	Brak wpisu w bazie kolorów	Dodaj linię `*.log 01;33` (żółty) w pliku bazy i ponownie załaduj.

Linki i źródła

man dircolors – oficjalna dokumentacja.
GNU coreutils – dircolors – pełny manual online.
Linux Shell Colors – konfiguracja kolorów w konsoli.