alias

alias – wbudowane polecenie w powłokach Linux/UNIX (Bash, Zsh, ash), pozwalające tworzyć krótkie skróty dla bardziej złożonych komend.
Umożliwia przyspieszenie pracy w terminalu, ustawienie domyślnych przełączników oraz personalizację środowiska CLI.
Dostępne w większości dystrybucji Linux (Ubuntu, Fedora, Arch), macOS i innych systemach POSIX od wczesnych wersji Bash ≥ 2.0 oraz Zsh.

Składnia

alias [nazwa[='polecenie']]

Wywołanie bez argumentów wypisuje listę wszystkich aktualnie zdefiniowanych aliasów.
nazwa='polecenie' – definiuje lub nadpisuje alias.
Tryb trwały: dodaj alias do pliku inicjalizacyjnego (~/.bashrc, ~/.zshrc), aby był dostępny w każdej sesji.

Parametry

Parametr	Opis
`nazwa='polecenie'`	Mapuje alias nazwa na polecenie polecenie. Używaj apostrofów `'...'`, aby zapobiec ekspansji zmiennych już podczas definiowania.
`-p`	(Bash) Drukuje aliasy w formacie gotowym do ponownego użycia (`alias ll='ls -alF'`).
`nazwa`	Podana bez `=` – wypisuje definicję jednego, wskazanego aliasu.

Alias nie ma przełączników globalnych; jest słowem kluczowym powłoki.

Przykłady użycia

# Przykład 1: Rozszerzony listing katalogu
alias ll='ls -alF'

# Przykład 2: Szybki status Git
alias gs='git status'

# Przykład 3: Dwukrotny powrót do katalogu nadrzędnego
alias ..='cd ..'

# Przykład 4: Trwały alias – aktualizacje systemu
echo "alias update='sudo apt update && sudo apt upgrade'" >> ~/.bashrc && source ~/.bashrc

Uwagi

Zasięg sesji: alias działa tylko w bieżącej sesji, dopóki nie zostanie zapisany w pliku RC.
Konflikty nazw: alias o tej samej nazwie co istniejące polecenie maskuje oryginał w danej sesji.
Usuwanie aliasów: unalias <nazwa> usuwa pojedynczy alias, unalias -a – wszystkie.
Skrypty Bash: aby aliasy działały w trybie non‑interactive, dodaj shopt -s expand_aliases na początku skryptu lub zastosuj funkcje powłoki.

Najczęściej spotykane błędy i jak je naprawić

Błąd / Komunikat	Przyczyna	Rozwiązanie
`command not found` po użyciu aliasu	Nie przeładowano pliku RC po dodaniu aliasu	Wykonaj `source ~/.bashrc` lub otwórz nową sesję terminala.
Alias nie działa w skrypcie	Skrypty Bash domyślnie uruchamiają się w trybie non‑interactive	Dodaj `shopt -s expand_aliases` lub użyj funkcji zamiast aliasu.
Spacja przed aliasem dezaktywuje go	Bash traktuje wiodącą spację jako komendę zapisaną w historii bez ekspansji aliasów	Usuń spację lub zmień ustawienia historii (`HISTCONTROL`).

Linki i źródła

GNU Bash Manual – Aliases – oficjalna dokumentacja.
Arch Wiki – Bash #Aliases – praktyczne przykłady i porady.